نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال (Point & Figure)

نمودارهای نقطه و شکل روش دیگری در بررسی تکنیکالی سهم ها در بازار بورس است. معمولا تمام ابزارها، الگوها و نمودارهایی که در تحلیل تکنیکال به شما آموزش داده می‌شود، نمی‌توانند به تنهایی سیگنال خرید و فروش به شما بدهند و حتما نیاز به تایید دیگر ابزارها در آن‌ها حس می‌شود. روش نقطه و شکل شاید تنها نموداری باشد که بتواند به تنهایی به شما سیگنال خرید و فروش بدهد.

نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال بر پایه عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و چیزی که در اقتصاد ما بیشترین تاثیر را دارد همین حجم عرضه و تقاضاست. پس دسته‌بندی و تحلیل بر اساس آن‌ها می‌تواند بسیار مفید واقع شود.

نمودارهای نقطه و شکل از ستون‌هایی شامل X و O تشکیل شده‌اند که فیلترهای تغییرات قیمت هستند. ستون‌های X نشان‌دهنده رشدهای قیمت و ستون‌های O نشان‌دهنده افت‌های قیمت هستند. زمان در نمودارهای نقطه و شکل نقشی نداشته و این نمودارها تنها با تغییرات قیمت به وجود می‌آیند.

در میان روش‌های تحلیلی نمودار نقطه و شکل روش 3-Box Reversal محبوب‌ترین و معروف‌ترین روش است که در آن برای بازگشت قیمتی و تغییر روند نیاز به حداقل سه باکس می‌باشد. در ادامه به طور کامل متوجه مفهوم این جملات می‌شوید؛ اما در این حد باید گفته شود که در این مقاله از این روش برای آموزش استفاده شده است.

استفاده از نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال علاوه بر مواردی که در ابتدای مقاله عرض کردم مزایای دیگری نیز دارد:

• حرکات خاص قیمتی را فیلتر می‌کند و اطلاعات اضافی حذف می‌شوند.
• بر روی حرکات قیمتی مهم تمرکز می‌کند.
• عنصر زمان را از تحلیل ما حذف می‌کند.
• تشخیص سطوح حمایت و مقاومت رو بسیار آسان می‌کند.
• خط روند‌های اتوماتیک تولید می‌کند.

آغاز پیدایش نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی به خصوص بازار بورس، به طور کامل مشخص نیست؛ اما این پدیده اولین بار در کتابی به اسم “بازی در وال استریت و نحوه موفقیت در آن” نوشته فردی ناشناس به نام “Hoyle” در سال 1898 معرفی شد. در ابتدا در این نمودارها فقط از اعداد استفاده می‌شد؛ اما با گذر زمان X به آن اعداد اضافه شد و امروزه X و O بازیگران اصلی این نمودارها هستند.

 

پیشنهاد ویژه ثروت آفرین : محصول جادوی فیلتر و اندیکاتور 

 

نحوه ساخت یک نمودار نقطه و شکل

در بررسی یک نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال هر ستون X نشان دهنده افزایش و هر ستون O نشان‌دهنده افت‌های قیمت است. در واقع هر کدام از ستون‌های X و O که در تصویر زیر می‌بینید یک روند رو به بالا و یا یک روند رو به پایین هستند و هر یک از فضاهای کوچکی که X   و  O اشغال کرده‌اند یک “باکس” نامیده می‌شود. هر نمودار تنظیمی با نام BOX SIZE دارد که تعیین‌کننده گستره قیمتی مورد نظرمان است.

دومین موردی که باید در تنظیمات به آن توجه شود، Reversal Amount است و حداقل میزان مورد نیاز حرکت قیمت در خلاف جهت روند برای فعال کردن “بازگشت ستون” را مشخص می‌کند. هرگاه این گزینه فعال شود، یک ستون جدید در کنار ستون قبلی؛ اما مخالف جهت آن تولید می‌شود.

 

پیشنهاد می کنم از فیلترهای کاربردی بورس که شامل بیش از 50 فیلتر کاربردی در سایت دیده بان بازار استفاده کنید.

 

به حاصل ضرب این دو مقدار reversal distance گفته می‌شود. حال اگر BOX SIZE و Reversal Amount به ترتیب یک و سه باشند، مقدار reversal distance برابر با سه خواهد شد. یک ستون X تا زمانی که قیمت به اندازه reversal distance افت پیدا نکند، ادامه خواهد یافت. به طور مشابه قیمت سهام در یک روند رو به پایین درون نمودار نقطه و شکل به صورت O ثبت می‌شود و تا زمانی که قیمت به اندازه reversal distance رشد نکند، ستون X تولید نخواهد شد.

 

پیشنهاد می کنم حتما مقاله پولبک در تحلیل تکنیکال – شناسایی پولبک را مطاله نمایید

 

نشانه‌گذاری ماه‌ها

همانطور که گفتیم زمان در نمودار نقطه و شکل نقش خاصی ندارد؛ اما اگر بخواهیم برای بررسی بیشتر ماه‌های سال‌ را روی این نمودارها مشخص کنیم باید چه کاری انجام دهیم؟

نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال زمان را به صورت خطی نشان نمی‌دهند و فضای بین تغییرات قیمت نیز متقارن نیست؛ زیرا گفتیم که نمودار تنها در صورتی تغییر وضعیت می‌دهد که قیمت در حد فعال کردن تغییر شکل از X به O کم و بالعکس آن زیاد شود.

کسانی که نمودارها را دنبال می‌کنند، می‌توانند از روی اعداد و حروف رو نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال در حد مشخص کردن ماه‌ زمان را دنبال کنند.

برای مثال عدد 2 نشان‌دهنده شروع ماه فوریه می‌باشد. حروف A، B و C برای مشخص کردن اکتبر نوامبر و دسامبر مورد استفاده قرار می‌گیرند و عدد 4 مخصوص ماه آپریل است.

 

پیشنهاد می کنم حتما مقاله آموزش ابر ایچیموکو در تحلیل تکنیکال را مطالعه فرمایید

 

نحوه کار با نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال

1- روش اوج و کف قیمت

در تحلیل نمودارها دو روش کلی برای قیمت‌ها وجود دارد: روش اوج و کف قیمت و روش قیمت پایانی. در هر دو روش فقط از یک نقطه قیمتی استفاده می‌شود و واضح است که این نقطه در روش قیمت پایانی، همان قیمت پایانی سهم در بورس و در روش اوج و کف قیمت از یکی از این دوتا و یا هیچ کدام استفاده می‌شود. در ادامه قوانین به کارگیری این روش را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم:

• وقتی ستون X داریم:
• زمانی که می‌شود یک X دیگر کشید از اوج قیمت استفاده شده و به کف قیمت توجهی نمی‌شود.
• وقتی دیگر نمی‌توانیم X بکشیم و کف قیمت نیز تغییر روند را فعال می‌کند، از کف قیمت استفاده می‌کنیم.
• وقتی نمی‌توان X دیگری کشید و کف قیمت نیز باعث تغییر روند نمی‌شود، هر دو را رد می‌کنیم.

 

• وقتی ستون O داریم:
• زمانی که می‌شود یک O دیگر کشید از کف قیمت استفاده کرده و اوج قیمت را رد می‌کنیم.
• وقتی دیگر نمی‌توان O کشید و اوج قیمت نیز تغییر روند را فعال می‌کند از اوج قیمت استفاده می‌کنیم.
• وقتی نمی‌توان O کشید و اوج قیمت نیز باعث تغییر روند نمی‌شود، هر دو را رد می‌کنیم.

 

پیشنهاد می کنم مقاله تحلیل زمانی در تحلیل تکنیکال بورس را مطالعه فرمایید

 

2- گستره هر باکس

هر باکس در نمودار نقطه و شکل نمایانگر یک قیمت نیست؛ بلکه گستره‌ای از قیمت‌ها را مشخص می‌کند که با توجه به مقیاس انتخابی ما برای هر باکس این گستره متفاوت است.

به عنوان مثال اگر در تصویر بالا کاربر سایز هر باکس را یک انتخاب کند، در صورتی که به یک باکس عدد 12 تعلق بگیرد و این اتفاق در ستون X بیفتد، آن باکس نشان‌دهنده 12 تا 12.99 است. حال تغییر قیمت به 13 باعث ایجاد یک باکس دیگر از X می‌شود که گستره آن از 13 تا 13.99 است.

در صورتی که در ستون O باشیم قضیه کمی متفاوت است. تغییر قیمت به 12 یک باکس O با گستره 11.01 تا 12 ایجاد می‌کند و اگر قیمت افت پیدا کرده و وارد کانال 11 شود، هر قیمتی بین 10.01 تا 11 در باکس جدید O  قرار می‌گیرد.

 

پیشنهاد میکنم مقاله کاربردی اندیکاتورهای مهم و کاربردی بورس – 6 اندکاتور مهم بورس را مطالعه نمایید.

 

مثال‌ از ساختار نمودار نقطه و شکل

اگر تا به حال متوجه نشده‌اید که نحوه کار این نمودارها چگونه است، در ادامه با مثالهایی که خواهیم زد همراه باشید تا کامل متوجه مفهوم و عملکرد نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال بشوید.

مفاهیم مهمی که باید در نظر داشته باشید عبارتند از:

• ستون X مخصوص افزایش قیمت و نشان دهنده سطح تقاضا در بازار است.
• ستون O مخصوص کاهش قیمت و نشان‌دهنده سطح عرضه در بازار است.
• هر ستون می‌تواند شامل X یا O باشد و نه هردو!
• تغییر شکل ستون نیازمند این است که قیمت حداقل به اندازه reversal distance تعیین شده تغییر کند.

در این مثال از روش اوج و کف قیمت استفاده شده و سایز باکس 1 در نظر گرفته شده است. جدول قیمت ها را در ادامه می‌بینید:

 

روز اول: بیشترین قیمت:15.5 و کمترین قیمت: 12.9

چون نمودار باید از جایی آغاز شود به باکس‌های 13، 14 و 15 به طور فرضی O می‌دهیم.

 

روز دوم: بیشترین قیمت: 12.20 و کمترین قیمت: 11.70

با استفاده از روش اوج و کف قیمت باید یک عدد را انتخاب کنیم و از آنجا که در ستون O هستیم به کمترین قیمت توجه کرده و می‌بینیم که توانایی کشیدن یک O دیگر نیز داریم.

 

روز سوم: بیشترین قیمت:12.60 و کمترین قیمت 10.90

در این روز نیز قیمت به اندازه حداقل سایز باکس O یعنی یک تغییر کرده است؛ پس دوباره یک O اضافه می‌کنیم.

 

روز چهارم: بیشترین قیمت: 14.10 و کمترین قیمت 11.95

ستون فعلی O  است و در حال حاضر قیمت در باکس 11 قرار دارد. از آنجایی که هنوز در ستون O  هستیم ابتدا کمترین قیمت را می‌بینیم و به بازه 10 و یا کمتر وارد نمی‌شود؛ در نتیجه در باکس شماره 10 O جدید نمی‌گذاریم.

سپس به بیشترین قیمت توجه می‌کنیم که آیا از قیمت فعلی باکس به علاوه reversal distance که برابر 3 است، بیشتر می‌باشد یا خیر که قیمت 14.10 این ویژگی‌ را دارد. این موضوع یعنی تغییر روند فعال شده و ما یک ستون از X به اندازه یک باکس پایین‌تر از ستون O اضافه می‌کنیم.

 

روز پنجم: بیشترین قیمت: 15.99 و کمترین قیمت: 13.80

ستون فعلی X و قیمت در باکس 14 است. به همین دلیل ابتدا اوج قیمت را بررسی می‌کنیم و هر عددی بین 15 تا 15.99 یک باکس جدید از X را فعال می‌کند که این اتفاق با 15.99 خواهد افتاد و یک X به باکس 15 اضافه می‌کنیم.

 

روز ششم: بیشترین قیمت: 15.90 و کمترین قیمت:12

از آنجایی که در ستون X قرار داریم ابتدا به اوج قیمت توجه می‌کنیم. بیشترین قیمت باید حداقل در کانال 16 باشد تا اجازه رسم یک X دیگر داشته باشیم. بیشترین قیمت 15.90 است و به همین دلیل به سراغ کمترین قیمت می‌رویم. کف قیمت روز شش باید به اندازه reversal distance از 15 کمتر باشد و چون کمترین قیمت 12 می‌باشد، این اتفاق افتاده و تغییر روند فعال شده و یک ستون پایین‌تر از ستون X شامل O اضافه می‌کنیم.

 

با گذر زمان نمودار فرضی ما احتمالا به این شکل درخواهد آمد:

 

پیشنهاد میکنم حتما مقاله کاربردی آموزش ابزارها و سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را مطالعه کنید.

 

در نظر داشتن این نکته بسیار مهم است که نمودار نقطه و شکل زمان را به صورت خطی نشان نمی‌دهد و هرکدام از این باکس‌های نمایانگر یک روز معاملاتی نبوده و می‌تواند با توجه به تغییرات مد نظر ما شامل چند روز باشد.

 

کاربردهای نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال

در نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال باید به دنبال 4 مورد باشیم:

• سطوح حمایت
• سطوح مقاومت
• خطوط روند رو به بالا
• خطوط روند رو به پایین

حمایت به سطحی گفته می‌شود که تصور می‌شود تقاضا به قدری قدرتمند است که می‌تواند جلوی کاهش بیشتر قیمت را بگیرد. مشخص کردن سطوح حمایت در نمودار نقطه و شکل بسیار آسان‌تر از نمودارهای عادی است و در صورتی که چند ستون O با کف قیمت برابر در کنار هم قرار بگیرند، سطح حمایت به وجود می‌آید.

 

پیشنهاد می کنم حتما مقاله کاربردی حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال را مطالعه نمایید

 

مقاومت به سطحی گفته می‌شود که فروش و عرضه به قدری قدرتمند است که اجازه افزایش قیمت بیشتر را نمی‌دهد. چند ستون X با اوج قیمت برابر در نمودار نقطه و شکل نشان‌دهنده سطح مقاومت است.

 

پیشنهاد می کنم حتما مقاله تفاوت سرمایه گذاری و معامله‌گری در بورس چیست؟ را مطالعه فرمایید

 

خطوط روند به صورت اتوماتیک در نمودار نقطه و شکل کشیده می‌شوند. یک خط روند رو به بالای شیب‌دار، سطح حمایت بولیش و روند رو به پایین شیب‌دار سطح مقاومت بیریش نامیده می‌شود. خطوط حماستی بولیش تا 45 درجه شیب داشته و از یک کف قیمتی مهم شروع می‌شوند. به صورت حداقلی یک سری به صورت 5-3-5-3-5-3 نیاز است تا همچنین زاویه‌ای ساخته شود.

ستون‌های X باید حداقل دارای 5 باکس و ستون‌های O باید دارای حداقل 3 باکس باشند. هرچه ستون X بیشتر از 5 باکس باشد، ستون O  نیز می‌تواند از 3 باکس فراتر برود.

 

پیشنهاد می کنم حتما مقاله آموزش تابلو خوانی در بورس را مطالعه کنید

 

خطوط مقاومت بیریش باید 135 درجه بوده و از یک اوج قیمتی مهم شروع شوند. همان نسبت 5-3-5-3-5-3 نیاز است که چنین زاویه‌ای ساخته شود؛ اما با این تفاوت که هر ستون O باید دارای 5 باکس و هر ستون X باید دارای حداقل 3 باکس باشد. ستون O  با بیش از 5 باکس امکان ایجاد ستون X با بیش از 3 باکس را به وجود بیاورد.

 

پیشنهاد ثروت آفرین : فیلتر طلایی بورس

 

سخن پایانی

شاید در ابتدا ساخت نمودارهای نقطه و شکل در بازار بورس سخت به نظر برسد؛ اما بعد از دیدن مثال‌ها و کار کردن در این زمینه و به خصوص کمک گرفتن از نرم‌افزارهای مخصوص رسم این نمودارها می‌توانید با توجه به استراتژی معاملاتی خاص خودتون یک نمودار نقطه و شکل قوی و دقیق برای خود رسم کنید.

نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال و استفاده از روش نقطه و شکل مزایای بسیار زیادی دارند که خودتان در این مقاله دیدید که به چه راحتی سطوح حمایت و مقاومت و میزان قدرت عرضه و تقاضا را به نمایش در می‌آورد و کار با آن برای این مسائل بسیار آسان‌تر از نمودارهای عادی زمان-قیمت است.

با استفاده از یک نرم‌افزار مخصوص ساخت این چنین نمودارهایی چند سهم مختلف را مورد بررسی قرار دهید و خواهید دید که دقت نمودار نقطه و شکل نسبت به دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال چقدر بالاتر است.

این مقاله در خصوص نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال بود و. امیدوارم از این مقاله استفاده لازم را ببرید. لطفا پیشنهادات خود در خصوص این روش و نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال را با خوانندگان وبسایت ثروت آفرین به اشتراک بگذارید.