استراتژی مدیریت ریسک در معاملات بورس (جلوگیری از ضرر در بورس)

استراتژی مدیریت ریسک به کاهش ضرر و زیان در سرمایه گذاری کمک می­کند. عدم رعایت مدیریت ریسک باعث می شود حتی معامله گران حرفه ای نیز در این بازار پر ریسک ضرر کنند. اگر یک معامله­ گر استراتژی مدیریت ریسک داشته باشد، می­تواند با وجود ریسک سرمایه گذاری در این بازار موفقیت کسب کند.

استراتژی مدیریت ریسک برای هر سرمایه گذاری در بازار ضروری است اما اغلب توسط سرمایه گذاران نادیده گرفته می­شود. در هر صورت یک معامله ­گر بدون یک برنامه جامع مدیریت ریسک مناسب، ممکن است در چند معامله مقدار قابل توجهی از سرمایه خود را از دست بدهد.

تهیه یک برنامه جامع مدیریت ریسک یکی از مهمترین کارهایی است که برای سرمایه گذاری در بازار بورس باید مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از سرمایه گذاران در بسیاری از معاملات شکست می خورند و بدشانسی، وضعیت اقتصادی یا سایر شرایط پیش بینی نشده را مقصر می­ دانند. استراتژی مدیریت ریسک در واقع جلوگیری از ضرر و کسب سود در بازار سرمایه است و جدی گرفتن مدیریت ریسک مطمئنا شانس موفقیت کوتاه مدت و بلند مدت در بورس را افزایش می­ دهد.

برای آشنایی با مدیریت ریسک­ بازار بورس پیشنهاد می­کنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

پیشنهاد ثروت آفرین : فیلتر طلایی بورس

استراتژی مدیریت ریسک در معاملات بورس

1. برنامه ­ریزی کنید

هر شخصی که در بورس فعالیت می کند باید برنامه جامع مدیریت ریسک داشته باشد. بسته به میزان سرمایه برنامه ریزی می تواند متفاوت باشد. یک طرح مدیریت ریسک برای یک سرمایه گذاری بزرگ و پیچیده به راحتی در چندین صفحه گنجانده می­شود، در حالی­که یک سرمایه گذاری کوچک ممکن است فقط چند خط و یا یک صفحه باشد که روی موارد اصلی تمرکز دارد.

عوامل اساسی که باید در برنامه مدیریت ریسک گنجانده شود، عبارتند از:

لیستی از ریسک­ های فردی و تجاری

رتبه ­بندی هر ریسک بر اساس احتمال و تأثیر

ارزیابی کنترل ­های کنونی

اجرای استراتژی مدیریت ریسک

2. تصمیم بگیرید که چگونه هر ریسک را کنترل کنید

بنابراین در این مرحله از تصمیم گیری، باید ریسک­ های اصلی در سرمایه گذاری را شناسایی کرد. سپس آنها را بر اساس احتمال و تأثیرشان اولویت­ بندی نمود.

گام بعدی این است که تصمیم بگیریم در مورد هر ریسک چه کنیم، تا آن را به بهترین وجه مدیریت کنیم. چهار استراتژی مدیریت ریسک وجود دارد: اجتناب، کاهش، انتقال و پذیرش.

هر استراتژی مزایا و معایب خاص خود را دارد و ممکن است شما از هر چهار مورد استفاده کنید. گاهی اوقات بسته به شرایط ممکن است لازم باشد که از بروز ریسک جلوگیری کنید یا آن را منتقل کنید، ممکن است آن را کاهش دهید یا به سادگی قبول کنید.

هر یک از این اصطلاحات معنای خاص خود را دارد و باید برای هر یک از ریسک ­های سرمایه گذاری، استراتژی مدیریت ریسک صحیحی را به کار گرفت.

3. مانیتور کنید

اعمال استراتژی مدیریت ریسک به تنهایی کافی نیست. شما باید بررسی کنید آنها این استراتژی کار می­کنند یا نه. باید به طور منظم بر سرمایه گذاری خود نظارت داشته باشید تا خطرات جدید را شناسایی کرده و تصمیم صحیح را اتخاذ کنید.

یک برنامه خوب مدیریت ریسک باید یک سند زنده باشد، که دائما به آن مراجعه و بروزرسانی شود تا شرایط جدید، خطرات جدید و اثربخشی اقدامات شما را منعکس کند.

اگر تمام مراحل ذکر شده را تا این بخش از کار انجام داده باشید، در موقعیت خوبی قرار خواهید داشت تا از سرمایه گذاری خود در مقابل بسیاری از مشکلات و ریسک‌های بازار در امان بمانید.

با وجود مدیریت ریسک وضعیت شما نسبت به بسیاری دیگر از سرمایه گذاران بورس و یا صاحبان کسب و کار بهتر خواهد بود. همچنین اتفاقات غیر قابل پیش­بینی را شناسایی می کنید و تمام تلاش خود را به کار می بندید تا بتوانید برای خطرات احتمالی برنامه‌ریزی و تا آنجا که ممکن است از سرمایه خود محافظت کنید.

پیشنهاد می کنم مقاله آموزش کار با اندیکاتور ابر ایچیموکو (Ichimoku indicator) را مطالعه کنید 

آشنایی با چند نمونه استراتژی­ مدیریت ریسک در معاملات بورس

حال که ریسک ­های سرمایه گذاری را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کردید، وقت آنست که یکسری استراتژی ­های مدیریت ریسک مختص سهام و بازار بورس را یاد بگیرید. استراتژی­ های اصلی بازار بورس عبارتند از:

برنامه ­ریزی معاملات خود

برنامه ریزی برای معاملات بسیار مهم می باشد. مثالی وجود دارد که می گوید «در هر نبردی، یک گروه قبل از جنگ پیروز می شود». این عبارت حاکی از آن است که برنامه­ ریزی و استراتژی، در جنگ پیروز خواهد شد. به همین ترتیب، معامله­ گران موفق معمولا این عبارت را نقل می­کنند: «برنامه ­ریزی­ سرمایه گذاری و طرح سرمایه گذاری». درست مثل جنگ، برنامه ­ریزی پیش رو اغلب می­تواند تفاوت بین موفقیت و شکست باشد.

توقف ضرر و سوددهی نشان­ دهنده دو روش اصلی است که در آن معامله ­گران می­توانند هنگام معامله برنامه ­ریزی کنند. معامله ­گران موفق می­دانند که سهم مورد نظر را به چه قیمیت بخرند و با چه قیمتی مایل به فروش هستند. سپس آنها می توانند بازده سوددهی را در برابر احتمال ضرر سهام مورد نظر نسبت به اهدافشان اندازه ­گیری کنند. اگر بازده تعدیل شده به اندازه کافی زیاد باشد، آنها معامله را انجام می­دهند.

برعکس، معامله­ گران ناموفق غالبا بدون داشتن تصوری از نقاط فروش سود یا زیان، وارد معامله می­شوند. مانند قماربازان با شانس و احساسات شروع به معامله و سرمایه گذاری یک سهم در بازار بورس می­کنند.

پیشنهاد می کنم مقاله مدیریت ریسک و سرمایه در بازارهای مالی را مطالعه کنید

متنوع­ سازی سهم ­ها

گاهی اوقات شرکت­ها با موارد و مشکلاتی مواجه هستند که بر قیمت سهام­شان تأثیر منفی می گذارد. استراتژی مدیریت ریسک در این مواقع این است که برای محافظت از سبد سهام خود در برابر ضررهای بزرگ، در چندین شرکت سرمایه ­گذاری کنید. این کار باعث می­شود که حتی اگر برخی از سرمایه ­گذاری­های شما مطابق انتظار عمل نکنند، بقیه سهام­ تأثیری که آنها بر روی سبد سهام کل می­گذارند را به حداقل برسانند.

در حین متنوع سازی، مطمئن شوید که در سهم ­هایی که اشتراکات زیادی ندارند و در یگ گروه صنعت خاص قرار ندارند سرمایه ­گذاری کنید. سرمایه­ گذاری در سهام مشابه شما را در معرض همان خطرات قرار داده و هدف متنوع­ سازی را از بین می برد. به عنوان مثال: خودرو و لوازم جانبی اتومبیل ممکن است بخش­های مختلفی به نظر برسند، اما تحت تأثیر عوامل مشابهی هستند. سرمایه گذاری در هر دو بخش کمک زیادی به کاهش ریسک شما نمی­کند.

یادتان باشد که تنوع به معنای سرمایه­ گذاری برابر در همه بخش ­های شرکت نیست. این به معنای سرمایه­ گذاری در بیش از یک دارایی یا شرکت است.

استراتژی مدیریت ریسک ایجاب می­کند شما بیشتر در شرکت ­هایی سرمایه­ گذاری کنید که به آنها خوش­بین ­تر هستید. اما آنقدر متعهد نشوید که اگر اوضاع خراب شود نتوانید جلوی ضرر خود را بگیرید و حد ضرر را رعایت کنید.

پیشنهاد می کنم مقاله روش ارسال سفارش آنلاین و آفلاین در بورس را مطالعه کنید 

تنظیم نقاط توقف ضرر و سوددهی

نقطه توقف ضرر، قیمتی است که در آن معامله­ گر سهام خود را می­ فروشد و در معاملات بازار بورس ضرر می­کند. این معمولا هنگامی اتفاق می­افتد که قیمت یک سهم طبق انتظار یک معامله­ گر پیش نرود. این نقاط برای جلوگیری از ذهنیت «امید به بازگشت قیمت» و نگه داشتن سهام قبل از تشدید سقوط قیمت، طراحی شده ­است.

از طرف دیگر نقطه سود، قیمتی است که در آن معامله­ گر سهام خود را می­ فروشد و از سرمایه گذاری خود سود می­برد.

پیشنهاد می کنم مقاله مهم­ترین دلیل زیان در بورس چیست؟ را مطالعه کنید 

چگونه می توان به طور موثرتری نقاط توقف ضرر را تنظیم کرد

تنظیم نقاط ضرر و زیان اغلب با استفاده از تجزیه و تحلیل و بررسی تحلیل تکنیکال سهم انجام می­شود، اما تحلیل بنیادی نیز می تواند نقشی اساسی در زمان بندی این نوع استراتژی مدیریت ریسک داشته باشد.

میانگین متحرک محبوب­ترین روش برای تعیین این نقاط است، زیرا محاسبه آنها آسان است و به طور گسترده توسط سرمایه گذاران بازار بورس استفاده می­شود. میانگین متحرک در نمودار سهام بهتر شناسایی می شود. علاوه ­بر این در تعیین اینکه آیا قیمت سهام در گذشته به عنوان سطح حمایت یا مقاومت به آنها واکنش نشان داده است، به کار می­رود.

یک روش عالی دیگر برای قرار دادن سطوح ضرر یا سود و حتی ترسیم خطوط روند حمایت یا مقاومت در سهم است. می­توان آنها را با اتصال اوج یا پایین­ ترین سطح قبلی که روی حجم قابل توجه و بالاتر از حد متوسط رخ داده ­است، ترسیم کرد.

پیشنهاد می کنم مقاله ترس و طمع در بورس (آموزش شاخص ترس و طمع) را مطالعه کنید 

نکات استفاده از استراتژی مدیریت ریسک توقف ضرر

هنگام تنظیم این نقاط، برخی از ملاحظات اصلی را در نظر بگیرید:

• برای سهام بی­ ثبات­ تر، از میانگین­ های متحرک بلندمدت استفاده کنید تا احتمال سرمایه گذاری ضررده را کاهش دهد.
• میانگین­ های متحرک را متناسب با دامنه قیمت هدف تنظیم کنید. به عنوان مثال: اهداف طولانی­ تر باید از میانگین متحرک بلندمدت استفاده کنند تا تعداد سیگنال­ های تولید شده را کاهش دهند.
• توقف ضرر نباید نزدیک به 1.5 برابر محدوده فعلی نوسانات باشد، زیرا احتمال اینکه بدون دلیل انجام شود بسیار زیاد است.
• توقف ضرر را با توجه به نوسانات بازار تنظیم کنید. اگر قیمت سهام خیلی زیاد حرکت نکند، می­توان نقاط توقف ضرر را تقویت کرد.
• به دلیل افزایش نوسانات و عدم اطمینان، از وقایع اساسی شناخته ­شده به عنوان دوره­ های زمانی کلیدی برای سرمایه گذاری خود استفاده کنید.
• یک دستور توقف ضرر به کارگزار شما این امکان را می­دهد که وقتی قیمت سهام به سطح خاصی سقوط می­کند، به طور خودکار آن را بفروشد. این استراتژی مدیریت ریسک باعث می­شود در هنگام اصلاحات شدید بازار بورس، شما را از ضرر بیش از حد محافظت کند. همچنین از تمایل وافر شما به نگه داشتن یک سهام، به امید بازگشت مجدد ارزش آن، جلوگیری می­کند.

پیشنهاد می کنم مقاله مراحل ساخت استراتژی معاملاتی در بورس ایران را مطالعه کنید 

خرید سهام کالاهای اساسی

منظور این مدل استراتژی مدیریت ریسک، سهام شرکت هایی است که کالاهای اساسی می ­فروشند و به همین ترتیب از چرخه اقتصادی مجزا هستند. به عنوان مثال می­توان به کالاهای مصرفی و دارویی اشاره کرد. اضافه کردن سهام این نوع کالاها به سبد سهم ­ها به این دلیل است که افراد صرف­ نظر از وضعیت اقتصادی­شان، نمی­توانند هزینه­ های خود را برای مراقبت­ های بهداشتی و مواد غذایی متوقف کنند. در بهترین حالت، ممکن است هزینه ­های خود را برای خرید برخی کالاها و خدمات ضروری کاهش دهند.

بنابراین سهام غیر دورانی درآمد نسبتا پایداری دارند که به معنای ثبات قیمت سهام است. ممکن است بسیاری از کارشناسان آنها را «دفاعی» بنامند.

پیشنهاد می کنم مقاله آموزش فیلتر نویسی در سایت دیده بان بورس را مطالعه کنید 

مصون ­سازی

مصون­ سازی به استفاده از ابزارهای مشتق، مانند قراردادهای آتی و اختیارات، برای مدیریت ریسک در حقوق صاحبان سهام اشاره دارد. قرارداد آتی به شما کمک می­کند تا قیمت معاملات خرید و فروش آینده را در آینده تعیین کنید. با این روش می­توانید خطر نوسانات قیمت را کاهش دهید. به عنوان مثال: حتی اگر قیمت سهام شما کاهش یابد، می­توانید آن را با قیمت بالاتری که تعیین کرده­ اید بفروشید.

به همین ترتیب، حتی در صورت افزایش قیمت به لطف قراردادهای مشتقه، می­توانید با نرخ پایین­تری خرید کنید. انواع مختلفی از این قراردادهای مشتقات وجود دارد که می­توانید از آنها استفاده کنید.

پیشنهاد می‌کنم حتما مقاله استراتژی گپ و اسکالپ در بورس (Gap & Scalp) را بخوانید

سرمایه ­گذاری در پرداخت سود سهام

یک نوع دیگر استراتژی مدیریت ریسک بر این اصل استوار است: شرکت­هایی که سابقه پرداخت سود مداوم دارند معمولا شرکت­های قوی و مستقری هستند. افزودن آنها به سبد سهام­تان می­تواند شما را در برابر ریسک سهامداری، مصون نگه دارد.

شرکت­ها به طور کلی تمایلی به کاهش سود سهام خود ندارند زیرا بازار بورس، کاهش سود را نشانه­ای از ضعف سلامت مالی می­داند. پرداخت سود سهام همچنین اطمینان می­دهد که جریان مداومی از بازده دریافت می­کنید، حتی اگر قیمت آنها کاهش یابد. آنها با آوردن قابلیت پیش­بینی و ثبات بیشتر در سهم­ها، ریسک را کاهش می­دهند.

پیشنهاد می کنم مقاله کاربردی آموزش الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال را مطالعه فرمایید.

انتخاب سهام شرکت­ های باثبات

همه سهم ­ها ریسک یکسانی ندارند. سهام شرکت­های کوچک یا متوسط می­توانند در بازار سهام پر خطرتر و بی ­ثبات ­تر باشند. به این دلیل که چنین شرکت­ هایی بیشتر در معرض خطرات مختلف تجاری هستند. در همین حال شرکت­ های پابرجا می­توانند ثبات بیشتری داشته باشند. این باعث رشد قیمت سهام آنها نیز می­شود. بنابراین، با انتخاب چنین سهامی می­توانید خطر سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهید.

پیشنهاد می کنم مقاله آموزش کار با اندیکاتور ATR را مطالعه کنید 

توجه به قانون 30 درصدی

بسیاری از معامله گران و سرمایه گذاران حرفه ای بورس از آنچه قانون 30 درصد نامیده می­شود پیروی می­کنند. این قانون کلی نشان می­دهد که شما هرگز نباید بیش از 30 درصد از سرمایه خود یا حساب تجاری خود را در یک معامله واحد قرار دهید. بنابراین اگر 30 میلیون تومان در حساب معاملاتی خود دارید، موقعیت شما در هر خرید هر سهم مشخص نباید بیش از 10 میلیون تومان باشد.

این استراتژی مدیریت ریسک برای معامله­ گرانی که حسابشان کمتر از 30 میلیون تومان است موجودی دارد، به کار می­رود. بسیاری از معامله ­گرانی که مانده حساب آنها بالاتر است ممکن است ترجیح دهند با درصد کمتری شرکت کنند. این به این دلیل است که هرچه سرمایه شما افزایش می ­یابد، بهتر است سرمایه گذاری کمتری در یک هم داشته باشید و سبد خود را متنوع کنید. بهترین راه برای چک کردن ضرر و زیان شما این است که قانون را زیر 30 درصد نگه دارید؛ اگر خیلی بیشتر سرمایه گذاری کنید سرمایه خد را در معرض ریسک بسیار زیادی قرار خواهید داد.

پیشنهاد می کنم فیلترهای کاربردی بورس شامل بیش از 700 فیلتر کاربردی در سایت دیده بان بازار را مشاهده نمایید

محاسبه بازده پیش بینی شده

یک نوع دیگر استراتژی مدیریت ریسک، ضرورت تنظیم نقاط توقف ضرر و سوددهی برای محاسبه بازده مورد انتظار، است. این یک روش سیستماتیک برای مقایسه معاملات مختلف و انتخاب سودآورترین معاملات است.

این بازده را می­توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

[(احتمال سود) x (سود را بدست آورید% سود)] + [(احتمال ضرر) x (توقف ضرر% ضرر)]

نتیجه این محاسبه، بازده مورد انتظار برای معامله­ گر فعال است که تعیین می­کند در برابر سایر فرصت­ های سرمایه گذاری در کدام سهام باید سرمایه گذاری کند.

پیشنهاد می کنم محصول فیلترهای نوسان گیری در بورس که شامل 3 فیلتر تخصصی می باشد را مشاهده کنید. برای توضیحات تکمیلی در خصوص این 3 فیلتر که به صورت تخصصی کدنویسی شده و فقط در وب سایت ثروت آفرین موجود می باشد محصول فیلترهای کاربردی بورس (نوسانگیری کوتاه مدت) را مشاهده کنید.

جمع­ بندی

نداشتن استراتژی مدیریت ریسک باعث می شود ریسکسرمایه گذاری در بازار بورس به مقدار قابل توجهی افزایش پیدا کند. درست است که معامله و خرید سهام در بازار بورس، سرمایه­ گذاری­ پرخطری به شمار می رود ولی با این وجود، استراتژی های مدیریت ریسکی که در این مقاله عنوان شد کمک می کند  بدون اینکه متحمل ریسک بالایی شوید، با انجام راهکارهای گفته شده در بازار بورس احتمال ضرر در بورس را کاهش داده و سود قابل توجهی نیز کسب نمایید.

در این مقاله بسیار مهم در خصوص استراتژی مدیریت ریسک در معاملات بورس صحبت کردیم و امیدواریم از این مقاله بسیار کاربردی برای مدیریت سرمایه و کاهش ریسک در معاملات خود استفاده کنید.