ثروت آفرین آموزش سرمایه گذاری در بورس و کسب و کار اینترنتی در وب سایت ثروت آفرین
طبق قوانین حاکم بر بازار سرمایه، سهم‌ها در هر روز کاری در یک بازه مجاز قیمتی امکان نوسان دارند. این بازه مجاز که با توجه به قیمت پایانی سهم در روز قبل مشخص می‌شود، از منفی 5 درصد قیمت روز کاری قبل تا مثبت 5 درصد آن است. سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که منظور از قیمت پایانی چیست و چگونه به دست می‌آید؟ بنابراین در این مطلب به تعریف دقیق قیمت پایانی سهم در بورس، عوامل تعیین کننده آن و روش محاسبه این قیمت پرداخته‌ایم و این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌ایم که چرا قیمت پایانی به عنوان مبنای معاملات قرار داده می‌شود؟
پیشنهاد می کنم مقاله فیلترهای کاربردی بورس شامل 700 فیلتر در سایت Tsetmc را مشاهده فرمایید.
قیمت پایانی سهم در بورس چیست؟
پیش از پرداختن به قیمت پایانی سهم در بورس بهتر است با ۴ قیمت مهم در کندل‌های بورس آشنا شوید.
– بالاترین قیمت معامله شده سهم در یک بازه زمانی مشخص
– پایین‌ترین قیمت معامله شده سهم در یک بازه زمانی مشخص
– قیمت آغازین معامله سهم (باز شدن (
– قیمت آخرین معامله سهم (بسته شدن)
بازه نوسان ( +5% _ -5% ) در بازار بورس، موجب انجام میلیون‌ها معامله در قیمت‌های مختلف می‌شود. به همین دلیل تعیین یک قیمت مشخص به عنوان قیمت سهم مورد نظر در یک روز معاملاتی مشخص به سادگی ممکن نیست.
از طرفی، معامله‌گران در بازار بورس به یک قیمت مشخص و ثابت برای انجام محاسبات، پیش‌بینی روند تغییرات آینده، تصمیم‌گیری در مورد خرید یا فروش سهم، محاسبه‌ی بازه مجاز برای روز بعد و بسیاری محاسبات و پیش‌بینی‌های دیگر نیاز دارند. به همین دلیل سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به تعریف مفهومی به نام قیمت پایانی هر سهم در بورس کرده است.
قیمت پایانی در یک روز مشخص، در واقع میانگین وزنی تمامی قیمت‌هایی است که سهم در آن روز معاملاتی مورد معامله قرار گرفته است.
به طور کلی برای استفاده از قیمت پایانی لازم است در پایان هر روز معاملاتی، میانگین وزنی قیمت‌های معامله شده محاسبه شود. همچنین قیمت پایانی مبنای قیمت آغازین سهم مورد نظر در رروز معاملاتی جدید نیز خواهد بود.
قیمت پایانی چگونه محاسبه می‌شود؟
عوامل تعیین کننده قیمت پایانی سهام در بورس شامل افزایش سرمایه شرکت، ارائه سهام حق تقدم برای صاحبان سهم مورد نظر و غیره می‌باشد، اما دو عامل مهم «حجم معاملات انجام شده» و «حجم مبنا» تاثیر بیشتری بر قیمت پایانی دارند.
تاثیر حجم معاملات بر محاسبه قیمت پایانی سهم در بورس
همان‌گونه که توضیح دادیم، قیمت پایانی سهم شامل میانگین تمامی قیمت‌های محقق شده سهم مورد نظر در طول یک روز معاملاتی است. به علاوه در فرمول محاسبه‌ی قیمت پایانی، حجم معاملات انجام شده در هر یک از این قیمت‌ها نیز در تعیین قیمت پایانی تاثیر دارد. بنابرین، فرمول محاسبه قیمت پایانی سهام در بازار بورس به صورت زیر است.
به عنوان مثال، اگر فرض کنیم بازه قیمتی مجاز سهم x در یک روز، بین 26200 تا ۲۶۸۹۰ ریال باشد و ۱۳۰۰۰ معامله در قیمت ۲۶۲۰۰، ۵۰۰۰ معامله در قیمت ۲۶۵۰۰، ۱۴۰۰۰ معامله در قیمت ۲۶۷۸۰، ۱۰۰۰۰معامله در قیمت ۲۶۸۹۰ در آن روز انجام شده باشد، قیمت پایانی این سهم برابر با میانگین وزنی تمامی این معاملات خواهد بود و به روش زیر به دست می‌آید:
تاثیر حجم مبنا بر محاسبه قیمت پایانی سهم در بورس
همان‌گونه که گفتیم، قیمت آغازین روز معاملاتی بر مبنای قیمت پایانی مورد نظر در پایان روز قبل تعیین می‌شود که در این حالت علاوه بر حجم معاملات انجام شده، حجم مبنا نیز باید در نظر گرفته شود.
حجم مبنا در واقع تعداد سهامی است که در یک روز معاملاتی برای یک نماد بورسی باید مورد معامله قرار گیرد تا رشد قیمت پایانی سهام قادر به تاثیرگذاری 100% بر روی قیمت آغازین سهام مورد نظر در روز معاملاتی آینده باشد.
به طور کلی اگر حجم معاملات انجام شده در یک روز بزرگتر یا مساوی با حجم مبنا باشد، مقدار قیمت با میانگین وزنی قیمت‌های معامله شده (مطابق با فرمول ارائه شده) برابر است. ولی در صورتی که حجم معاملات انجام شده کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی از میانگین وزنی قیمت‌ها کمتر خواهد بود. برای محاسبه میزان این تفاوت قیمت می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید.
برای مثال، در مورد سهم x اگر قیمت پایانی روز قبل ۲۶۵۵۰ ، حجم مبنا ۴ میلیون و حجم معاملات ۲ میلیون بوده باشد، قیمت پایانی سهم در پایان ساعت معاملاتی برابر است با:
چرا قیمت پایانی به عنوان مبنای معاملات قرار داده می‌شود؟
برای پاسخ به این پرسش لازم است ابتدا شرایط بازار را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. فرض کنید به جای استفاده از قیمت پایانی، قیمت آخرین معامله به عنوان مبنای معاملات روز آینده قرار می‌گرفت. در این صورت، اگر در لحظه آخر یک معامله در سقف قیمتی روزانه انجام شود، قیمت مبنای روز بعد با سقف قیمتی محاسبه خواهد شد. در حالی که احتمال دارد در طول روز، تمامی معاملات در کف قیمتی انجام شده باشد. بنابراین مشخص است که قیمت پایانی اعتباری نخواهد داشت.
همچنین این احتمال وجود دارد که بالاترین و پایین‌ترین قیمت روز، در اثر سفته‌بازی ایجاد شده باشد. بنابراین چنین قیمت‌هایی نمی‌توانند به عنوان مبنای معاملات مورد استفاده قرار بگیرند. در مورد قیمت شروع نیز همین مشکل وجود دارد. ممکن است قیمت شروع در سقف قیمتی باشد، ولی اکثر معاملات در کف قیمتی صورت گرفته باشد. به همین دلیل قیمت پایانی، بهترین گزینه به عنوان مبنای معاملات است.
پیشنهاد می کنم مقاله 35 الگوی کندل استیک در تحلیل تکنیکال بورس (Candle Stick) را مطالعه فرمایید.
سخن پایانی
درک مفهوم و نحوه محاسبه قیمت پایانی سهام در بورس به این دلیل اهمیت دارد تا معامله‌گران در بازارهای مالی مانند بورس بتوانند معاملات خود را با در نظر گرفتن شرایط به وجود آمده در قیمت هر سهم مدیریت نمایند. وقتی یک سرمایه‌گذار در صف فروش قرار داشته باشد، اما حجم معاملاتی بسیار کمی در سهام مورد نظر او انجام شود، قطعا قیمت پایانی سهم مورد نظر با قیمت آخرین معامله تفاوت‌های بسیار زیادی خواهد داشت و اگر فرد سهم خود را به فروش برساند، احتمالا مجبور به تحمل زیان سنگینی روی سبد سرمایه‌گذاری خود خواهد شد.
