ثروت آفرین آموزش سرمایه گذاری در بورس و کسب و کار اینترنتی در وب سایت ثروت آفرین
با محاسبه‌ی ارزش یا بهای خالص یک دارایی که در ترازنامه‌ی شرکت ثبت شده و و با کم کردن هزینه‌ی استهلاک انباشته از قیمت خرید یا بهای تاریخی، می‌توانیم بفهمیم که این ارزش چیست. ارزش دفتری درواقع معیاری است برای اندازه‌گیری ارزش سهام که سرمایه‌گذاران از آن استفاده می‌کنند. در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم این ارزش آشنا کنیم.
نحوه محاسبه‌ی ارزش دفتری چیست؟
ارزش دفتری را می‌توان به زبان ساده‌تر به این شکل تعریف کرد: «ارزش تمام دارایی‌های شرکت به جز بدهی‌هایی که دارد.». این ارزش معمولا بر مبنای هر سهم بیان می‌شود. در صورتی که مقدار حقوق صاحبان سهام شرکتی را تقسیم بر تعداد سهام کنیم، عددی که بدست می‌آید ارزش دفتری هر سهم را نشان می‌دهد.
با یک مثال این موضوع را واضح‌تر بیان می‌کنیم. تصور کنید یک دستگاه به ارزش ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ برای شرکت خود خریده‌اید. همچنین برای گسترش ظرفیت تولید دستگاه نیز ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان دیگر هزینه کرده‌اید. هزینه‌ی استهلاک انباشته دستگاه از آن زمان تا کنون ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان و هزینه‌ی تعمیر ایرادهای آن ۲۵.۰۰۰.۰۰۰ برآورد شده است.ارزش دفتری دستگاه ۴۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان خواهد بود. (۵۰،۰۰۰،۰۰۰+۲۵،۰۰۰،۰۰۰) – (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰+۲۰،۰۰۰،۰۰۰۰) =۴۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان
دلیل مفید بودن ارزش دفتری چیست؟
مزیت اصلی مبنا قرار دادن این ارزش برای ارزیابی شرکت به این دلیل است که در محاسبه‌ی آن هیچگونه استنباط شخصی دخیل نمی‌شود.
هزینه‌ی خرید هنگامی که یک دارایی را خریداری می‌کنید، برای ثبت ارزش دارایی وارد ترازنامه می‌شود. آن دارایی با گذشت زمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و هزینه‌ی استهلاک به تدریج ارزشی که در ترازنامه ثبت شده است را کاهش می‌دهد.
افت واقعی ارزش دارایی در طول زمان معمولا توسط روش‌های محاسبه استهلاک نشان داده نمی‌شوند. با این وجود، می‌توان دیدگاه نسبتا دقیقی با این تخمین از ارزش فعلی دارایی بدست آورد. سرمایه‌گذاران به رقم این ارزش در صورتی که معاملات سهامشان را بر مبنای ارزش شرکتی انجام دهند، توجه زیادی می‌کنند. در صورتی که ارزش سهام از مبلغ ارزش دفتری آن کمتر باشد، سرمایه‌گذاران معمولا خرید این دارایی را به چشم یک فرصت می‌بینند.
اگر ارزش دارایی با دست‌کاری، رقم بالاتری در ترازنامه ثبت شده باشد، مبلغ ارز آن قابل توجیه است و قیمت سهام معامله نشان داده نمی‌شود.
ایرادهای ارزش دفتری چیست؟
از مشکلات عمده‌ی ارزش دفتری، نشان ندادن درست ارزش دارایی‌های نامشهود مانند حقوق مالکیت معنوی است.
ارزش دفتری شرکت‌هایی که ماشین آلات یا ابزارهای مالی زیادی دارند، بالا است. در مقابل، این ارزش شرکت‌های معاملاتی، خدماتی یا طراحی، کم یا ناچیز است. افرادی که در آن کار می‌کنند و تجهیزات این شرکت‌ها، سرمایه‌ی شرکت است و بهای زیادی برایشان ندارد.
برای ارزیابی گروه دوم، استفاده از این روش خیلی مفید نیست. با این حال برای گروه اول، بسیاری از سرمایه‌گذاران از این معیار مهم استفاده می‌کنند. می‌توان از این ارزش برای حل این مشکل، به صورت معیاری مقایسه‌ای در یک صنعت مشخص، استفاده کرد. به عنوان مثال اگر در یک شرکت فناوری نسبت قیمت به این ارزش بسیار پایین‌تر از شرکتی دیگر باشد، این معامله ممکن است سوآور و زیر قیمت به نظر رسد.
همچنین در نمونه‌های مشابه این امکان هست که ارز دفتری شرکتی که به دارایی‌هایش به شدت وابسته است، نسبت به یک شرکت نکنولوژ محور کمتر باشد.
اگر در آن شرکت نسبت قیمت به ارزش دفتری، از سایر شرکت‌های موجود در همان صنعت بیشتر باشد، احتمالا از ارزش واقعی آن بیشتر قیمت گذاری شده باشد. ایراد دیگر این ارزش، به روز نبودن ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه است. ممکن است در زمان محاسبه، قیمت دارایی‌ها افزایش چشم گیری پیدا کرده باشد.
کلام آخر
از منظر ارزیابی، ارزش دفتری معیاری مهمی محصوب می‌شود. از آن برای تعیین ارزش یک شرکت و همچنین بررسی بالاتر یا پایین‌تر بودن قیمت سهام آن از ارزش واقعی‌اش، مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید همه‌ی گزارش‌های مالی در زمان ارزیابی، به دقت مطالعه شوند و گزینه‌هایی مانند بدهی‌ها و ماهیت دارایی، سودآوری شرکت در حال حاضر و … مورد بررسی قرار گیرد.
