در این مقاله قصد داریم شما را با سازمان بورس و تاریخچه پیدایش آن و مزیت سرمایه گذاری در آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
قبل از اینکه بخواهیم سازمان بورس را معرفی کنیم، ابتدا بهتر است بدانیم که هدف از به وجود آمدن سازمان بورس چه بوده است. هر شرکتی برای ادامه فعالیت باید توانایی تامین نیازهای مالی خود را داشته باشد. این کار با روشهای زیادی انجام میشود. یکی از راه هایی که شرکت ها می توانند نیازهای مالی خود را از طریق آن تامین کنند” بورس” است. به این صورت که از سهامداران خود پول دریافت می کنند و بخشی از سهام شرکت خود را در ازای آن به آنها واگذار می کنند.
اما تنها مزیت بورس فقط این نیست، مزیت دیگر آن برای کسانی است که در آن سرمایه گذاری میکنند. این بازار این امکان را به افراد میدهد که در طی زمانی کوتاه مدت سرمایه خود را چندین برابر کنند.
بورس چیست؟
به بازاری که افراد در آن خرید و فروش سهام را انجام میدهند، بازار بورس می گویند. انجام معاملات در این بازار طبق قوانین و الزامات قانونی در زیر نظر سازمان بورس شکل می گیرند.
بورس با مجموعه سرمایه های جزئی و پراکنده، سرمایه گذاری های مهم و کلان را محقق می سازد تاثیرات مهمی را در وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه و پیشرفت صنایع آبادانی کشور می گذارد و همچنین امکان ایجاد سود و منافع را برای سهامداران ایجاد میکند.
تاریخچه پیدایش کلمه بورس
تاریخچه پیدایش کلمه بورس مربوط به قرن پانزدهم میلادی شهر بروژ بلژیک است. مکانی که صرافان و سپس افرادی که دارندگان انواع کالا و اوراق و خریداران و فروشندگان بودند در مقابل منزل اشراف زاده ای به نام”واندر بورس” تجمع میکردند تا محصولات خود را معامله کنند. بر همین اساس واژه “بها بازار” را برای هر مکانی که انواع کالا و اوراق بهادار مبادله میشود به کار میبرند برحسب همین سابقه تعدادی از تجار و کسبه و مردم از واژه بورس مانند بورس مسکن، بورس طلا، بورس سکه، بورس پوشاک و… استفاده می کنند. در حالی که کشورهای دیگر، به جای استفاده از واژه بهابازار از کلماتی مانند stock market یا stock exchange استفاده می کنند.
تالار های مسقف برای تبدیل کالاها با گذشت زمان به وجود آمدند که بازرگانان و تجار برای خرید و فروش کالاها به این تالارها می رفتند. به مرور زمان این تالار های مسقف هم بورس نامیده شدند.
تاریخچه پیدایش سازمان بورس در ایران
از سال ۱۳۴۵ بورس اوراق بهادار تهران فعالیت خود را آغاز کرده است. اقتصاد ایران سه سال بعد گسترش یافت و فعالیت بازار بیشتر شد. در نهایت رشد روز افزون بازار منجر به تقاضای سهام عدالت شد.
از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۷ تعداد موسسه های پذیرفته شده و شرکت ها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران با سرمایه ۶.۲ میلیارد ریال از ۱۰ بنگاه اقتصادی به ۱۴۲ شرکت با بیش از سیصد و هشت میلیارد ریال افزایش پیدا کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکت های پذیرفته شده از ۱۰۵ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ به ۵۶ شرکت تقلیل یافت. علت این موضوع به تملک درآوردن بهتر بنگاههای اقتصادی توسط دولت بوده است. در طول 8 سال جنگ تحمیلی نیز بازار بورس از وقایع مهم بورس ایران محسوب می شود. پس از جنگ تحمیلی و با وقوع انقلاب در سالهای ۵۷ و ۵۸در تهران فعالیت های بورسی تا سال ۶۸ متوقف شد، اما با توجه به اهداف برنامه اول توسعه، سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را در تهران مجددا آغاز کرد که از این تاریخ تاکنون با فراز و نشیب های بسیاری مواجه شده است. از این رو در سال ۸۴ دو رویداد تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار و ابلاغ و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی امکان واگذاری سهام شرکت های دولتی فراهم شد و همچنین بازارهای نوین مالی و ظهور ابزارها، باعث تحولات گسترده و اساسی در بازار سرمایه ایران شد.
اهدافی که سازمان بورس دنبال می کند چیست؟
- بالا بردن سهم بازار سرمایه در تامین مالی فعالیتهای مولد اقتصادی
- گسترش فرهنگ سهامداری و سرمایهگذاری در کشور و توسعه دانش مالی
- رعایت کردن اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاری ها و ارتباطات با ذینفعان
- توسعه مستمر سرمایه انسانی شرکت و دارایی های فکری
- گسترش بازار با استفاده از فرایند های به روز و کارآمد و بهره گیری از فناوری
- به کارگیری مقررات و رویه های موثر جهت حفظ سلامت بازار و رعایت کردن حقوق سهامداران
- تسهیل و توسعه دسترسی به بازار به وسیله کاربردهای فناوری اطلاعات
- بازارهایی که تحت نظارت بورس هستند
چهار بازار بورس تا امروز تحت نظارت سازمان بورس قرار دارند
الف: سازمان بورس اوراق بهادار تهران:
سهام شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران و سایر اوراق بهادار دقیقا مانند اوراق مشارکت خرید و فروش میشود.
ب: فرابورس ایران:
سهام شرکت هایی که در فرابورس ایران بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نشدهاند مورد معامله قرار می گیرند.
ج: بورس کالای ایران:
انواع کالاها مانند فلزات، محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی و… در بورس کالای ایران خرید و فروش میشود.
د: بورس انرژی:
حامل های انرژی مانند زغال سنگ، کک و برق در بورس انرژی خرید و فروش می شود.
سرمایه گذاری در بازار بورس چه مزایایی دارد؟
سرمایه گذاری در بازار بورس مزایای زیادی را به همراه دارد. چند نمونه از این مزیت را بخواهیم معرفی کنیم، می توانیم به حفظ سرمایه در برابر تورم، قابلیت نقدشوندگی بالا، مشارکت در تصمیم گیری شرکت ها و امنیت و شفافیت بالا اشاره کنیم. اگر تصمیم به آغاز سرمایه گذاری در بازار بورس را دارید در ادامه توضیحات بیشتری در رابطه با مزایای سرمایه گذاری در سازمان بورس اوراق بهادار خواهیم داد.
-
کسب سود:
هدف از سرمایه گذاری افراد در بورس اوراق بهادار چند برابر کردن سرمایه اولیه و کسب سود است. ممکن است گاهی اوقات سود از افزایش قیمت به دست آید و ممکن است گاهی نیز در صورت نگهداری سهم تا برگزاری مجمع سالانه سود به سهامداران تعلق بگیرد.
-
حمایت و شفافیت قانونی:
همه فعالیت هایی که سهامداران در بازار بورس انجام می دهند از جمله کلیه معاملات زیر نظر سازمان بورس انجام می شود. بنابراین هیچ معامله ای غیرقانونی شکل نخواهد گرفت. یکی از مزیت های مهم بورس، مزیت حمایت قانونی است که برای همه افرادی که در آن فعالیت دارند در نظر گرفته شده است.
-
سهولت در نقد شوندگی:
نقش شوندگی در بازار بورس به آسانی انجام می شود، به این صورت که پول خود را هر زمان که نیاز داشتید به راحتی می توانید سهامی را که خریده اید بفروشید و پول آن را به حساب خود برگردانید. حداکثر دو روز کاری، زمان لازم جهت برگشت پول به حساب بانکی شما می باشد.
-
حفظ سرمایه در مقابل تورم:
با افزایش یافتن نرخ روزانه تورم، پیوسته پول کشور در حال کاهش ارزش می باشد. اما افراد اگر پول خود را در یک بازار مناسب مثل بورس سرمایهگذاری کنند، علاوه بر اینکه تورم بر روی آن هیچ تاثیری نخواهد گذاشت، بلکه در پی خرید سهام شرکت هایی که در حال رشد هستند ارزش سهام آنها بیشتر شده و در نتیجه سرمایه اولیه آنها رشد چشمگیری خواهد یافت.
-
عدم وجود محدودیت در میزان سرمایه گذاری:
بهتر است بدانید برخلاف کسب و کار هایی که برای آغاز سرمایهگذاری در آن ها نیازمند یک سرمایه، وسایل و ابزار گران قیمت هستید، جهت آغاز یک سرمایه گذاری با سود بالا در بازار بورس اوراق بهادار شما نیاز به سرمایه خیلی بزرگی ندارید. بلکه با حداقل سرمایه ای که دارید تقریباً با صد هزار تومان میتوانید معاملات خود را شروع کنید. برای تازه واردان بازار بورس این یک مزیت محسوب می شود.
-
.مشارکت در اداره شرکت:
در حالت عادی اگر بخواهید یک شرکت را تاسیس کنید علاوه بر داشتن سرمایه اولیه ابتدا باید بسیاری از مراحل و مسائل قانونی آن را انجام دهید. اما در سازمان بورس اوراق بهادار این امکان برای شما به وجود آمده است که بدون طی کردن مراحل حل و مسائل قانونی بتوانید شریک و سهامدار یک بخشی از شرکت مورد نظر خود شوید.
-
بهره گیری از معافیت مالی:
شرکت هایی که در سازمان بورس اوراق بهادار حضور دارند اکثراً از پرداخت درصد مالیاتی معاف میباشند. همین موضوع بسیاری از شرکتها را برای حضور در بازار بورس تشویق می کند.
-
تنوع در بازه زمانی سرمایه گذاری:
یکی از مزیتهای بازار بورس این است که بسیاری از افراد با اهداف متفاوتی که دارند می توانند وارد آن شوند. مثلاً تعدادی از افراد به قصد کسب سودهای دوره ای و کوتاه مدت وارد بازار میشوند. تعدادی هم قصد دارند برای مدت طولانی در بورس پول خود را سرمایه گذاری کنند. بازدهی مطلوبی را می تواند برای سهامداران رقم بزند.
-
سهولت سرمایه گذاری:
برای شروع معاملات در بازار بورس پس از دریافت کد بورسی راه های مختلفی را میتوان برای سرمایه گذاری انتخاب کرد، معاملات تلفنی، سپردن سرمایه به مدیران پرتفو، معاملات حضوری و معاملات اینترنتی توسط فرد سرمایه گذار از جمله راه هایی است که از طریق آن ها در بازار بورس میتوان حضور پیدا کرد، اما ساده ترین راه جهت سرمایه گذاری، استفاده از سامانه های معاملاتی به صورت اینترنتی می باشد.
-
جذب کردن سرمایه ها در صنایع کارآمد:
همواره افراد سرمایه گذار در تلاش هستند تا سرمایه گذاری خود را بر روی شرکتهایی انجام دهند که سابقه شکوفایی و کارایی بالایی در گذشته داشته باشند. سرمایه گذاری افراد در شرکتها علاوه بر ایجاد سود برای سرمایه گذار، باعث توسعه و رشد شرکت ها نیز می شود. به همین دلیل ارزش گذاری شرکت ها باید به صورت کاملا دقیق انجام شود.
-
کشف صحیح قیمت:
به علت رقابت بالا در بازار بورس، با توجه به عرضه و تقاضا قیمت سهام تعیین می گردد. اگر در این بازار تعداد خریداران و فروشندگان زیاد باشد، کمک بزرگی به شکل گیری این بازار می شود. در این صورت قیمت سهام توسط خریداران و فروشندگان تعیین می شود.
نتیجه گیری
سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار با توجه به اینکه نوسانات و تغییر و تحول در قیمت سهام شرکت ها با ریسک زیادی همراه است، از این رو برای سرمایه گذاری در بازار سازمان بورس اوراق بهادار پیشنهاد می کنیم ابتدا به کسب اطلاعاتی در زمینه شروع سرمایه گذاری در بورس بپردازید.