فراکاب در بازار سرمایه به معنای نمادهای بورسهای چهارگانه است که این بازار شامل نمادهای بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی هستند. درصد زیادی از درآمد شرکتهای ذکر شده از خدمات و کارمزد معاملات تأمین میشود و ماهیت ساختاری آنها شبیه به هیچ شرکت دیگری در بازار سرمایه نیست.
یکی از مزایای این شرکتها نسبت به سایر شرکتها در آن است که برای افزایش فروش و سودآوری نیازی به مواد اولیه، تجهیزات یا سرمایه زیاد ندارند.
در حقیقت این شرکتها در دستهبندی شرکتهای تولیدی قرار نمیگیرند. همچنین نحوه فعالیت فراکابیها با شرکتهای ارائهکننده خدمات یا قراردادی نیز تفاوت دارد. مزیت دیگر این شرکتها آن است که تحت هیچ شرایطی بسته نمیشوند و همگام با فعالیت بورسهای چهارگانه به فعالیت خود ادامه خواهند داد. ما در این مطلب شما را با فراکاب در بازار سرمایه آشنا خواهیم کرد و مفهوم آن را در بازارهای مختلف شرح خواهیم داد.
معرفی بورسهای چهارگانه
در سراسر جهان بازارهای مختلفی در بورس وجود دارند که به فعالیت در این بازار میپردازند. این دستهبندیها به بازار بورس ایران نیز راه یافته است. بورس تهران در حال حاضر شامل چهار بازار اصلی به نامهای بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
بازار بورس اوراق بهادار
بازار بورس ایران از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز کرده است. در این بازار، سهام، حق تقدم سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار معامله میشود. بازار بورس اوراق بهادار تهران به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود که بازار اول دو تابلوی اصلی و فرعی دارد. شرایط پذیرش شرکتها در این تابلوها با یکدیگر متفاوت است. در بازار بورس اوراق بهادار اغلب شرکتهای بزرگ و متمول در حال فعالیت هستند.
بازار فرابورس
در این بازار نیز مانند بازار بورس اوراق بهادار، سهام، حق تقدم و اوراق معامله میشود ولی قوانین پذیرش شرکتها متفاوت است و شرایط آسانتری را نسبت به بازار بورس اوراق بهادار دارد. همچنین بسیاری از شرکتها با سرمایه کوچکتر، شفافیت کمتر و سودآوری کمتر میتوانند در این بازار به فعالیت بپردازند. بازار فرابورس شامل ۵ بازار اصلی به نامهای بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای نوین است.
شرایط پذیرش، عرضه و نقلوانتقال شرکتها در بازار اول فرابورس نسبت به بازار دوم فرابورس سخت گیرانهتر است. در بازار سوم نیز معاملات عمده و بلوکی، حق تقدم سهام، پذیرهنویسی سهام و سایر اوراق بهادار انجام میپذیرد. شرکتهایی که شرایط پذیرش در بازارهای اول تا سوم را نداشته باشند، در بازار پایه حضور پیدا خواهند کرد و در بازار ابزارهای نوین نیز ابزارهای مالی مانند صکوک در حال معامله هستند.
بازار بورس کالا
در بازار بورس کالا، عمدتاً کالاهای مشخصی مانند مواد خام شرکتهای تولیدکننده، محصولات کشاورزی و غیره معامله میشوند. گندم، نفت، زعفران، فولاد ازجمله کالاهایی هستند که در این بازار در حال معامله شدن هستند. این بازار هدف تعادل عرضه و تقاضا کالاها و تسهیل معاملات ایجادشده را دنبال میکند.
بازار بورس انرژی
بورس انرژی محلی مناسب برای معامله حاملهای انرژی است که از سال ۱۳۹۱ به هدف کشف قیمت منصفانه و تعادل بازاری فعالیت خود را آغاز کرده است. داراییهایی که در این بازار معامله میشوند شامل داراییهای فیزیکی مانند نفت، گاز، بنزین و از این دست هستند. این بازار در حقیقت پلی میان عرضهکنندگان انرژی و تقاضاکنندگان آن به شمار میرود.
درآمد شرکتهای فراکاب در بازار سرمایه
در شرکتهای فراکاب، مبلغی که بابت کارمزد دریافت میشود با نسبتهای مشخصی که از قبل تعیین شده است و این مبالغ در میان بورس، سازمان بورس و دولت بهعنوان مالیات تقسیم میشود. البته بخشی از این کارمزد نیز به عنوان درآمد شرکت بورس به شمار میآید. با دقت به تمامی این نکات میتوان دریافت که با افزایش حجم معاملات فراکابیها، به افزایش درآمد این شرکتها افزوده خواهد شد چرا که این درآمد معادل مجموع کارمزد دریافتی از خریدار و فروشنده است.
میزان بازدهی سهام شرکتهای فراکاب
بازدهی سهام فراکابیها بیش از سهام سایر شرکتها است. این جملهای است که در میان فعالان بازار بورس زیاد گفته میشود. با توجه به این که در محاسبه شاخص کل، مجموع ارزش شرکتها محاسبه میشود، پس شرکتهایی که ارزش بالاتری دارند اثر بیشتری بر شاخص کل خواهند گذاشت. در نتیجه با رونق معاملات، دارندگان سهام فراکاب نفع بیشتری را خواهند برد زیرا پیوسته کسب درآمد خواهند کرد و کاهش بازدهی یا همان زیان کمتری را متحمل خواخند شد. بنابراین ممکن است فراکابیها را به عنوان گزینه سرمایهگذاری در نظر گرفت و تمایل به خرید سهام آنها داشت.
با شرح دادن فعالیت شرکتهای این مجموعه، میتوان متوجه این نکته شد که تغییر مقررات مربوط به کارمزدهای دریافتی و هرگونه تغییر مسیر سازمانی در بورسهای چهارگانه، بر فراکابیها تاثیرگذار است. هرچند اینگونه تغییرات نیازمند تغییرات اساسیتر در کلیت قوانین سازمان بورس است که باعث میشود تا علاوه بر فراکابیها، سایر شرکتهای پذیرششده نیز تحت تاثیر این تغییرات قرار بگیرند.
اثر نوسانات دلار و اتفاقات جهانی بر فراکابیها
با توجه به این که ساختار فراکاب در بورس خدماتی است و حول محور کارمزد حرکت میکند، عواملی مانند نوسانات نرخ دلار و یا تشدید تحریمها اثری بر روی این شرکتها نخواهند گذاشت. به همین جهت میتوان فراکابیها را در طبقه شرکتهای مستقل از نوسانات جهانی در نظر گرفت. همچنین تغییرات نرخ بهره بانکها و اخبار مرتبط با آن نیز اثری بر روی فراکابی ها ندارد.
سخن پایانی فراکاب در بازار سرمایه
ما در سایت ثروت آفرین به ارائه آموزشهای رایگان جهت موفقیت سرمایهگذاران میپردازیم. در این مطلب به فراکاب در بازار سرمایه اشاره کردیم و نحوه عملکرد و شرکتهای موثر بر آن را شرح دادیم. شناخت کامل بازار بورس یکی از اصلیترین راههای به حداقل رساندن ضرر و بالا بردن سود است پس بهتر است اگر میخواهید فردی موفق و فعال در بازار سرمایه باشید، به طور کامل یادگیری انواع المانهای این بازار را در اولویت خود قرار دهید.