ثروت آفرین آموزش سرمایه گذاری در بورس و کسب و کار اینترنتی در وب سایت ثروت آفرین
صرافی غیر متمرکز چیست؟ تفاوت میان این صرافی‌های با صرافی‌های متمرکز در چیست؟ نحوه‌ی کار با صرافی‌های غیر متمرکز چگونه است؟ در صرافی‌های غیر متمرکز می‌توانیم بدون نیاز به یک نهاد متمرکز، رمز ارزهای مختلف را معامله کنیم. در این صرافی‌ها با هر ملیتی می‌توان فعالیت کرد و ملیت متفاوت معنایی در صرافی‌های غیر متمرکز ندارد. این نکته به خصوص برای ایرانی‌ها، بسیار مورد توجه است. در این مقاله با صرافی غیر متمرکز، نقاط قوت و ضعف و همچنین نحوه‌ی کارکرد آن آشنا می شویم. با ما همراه باشید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
بدلیل مشکلات تحریمی، کاربران ایرانی نمی‌توانند به راحتی در هر صرافی شروع به فعالیت کنند. جهت فعالیت در صرافی‌های مختلف، باید با استفاده از وی پی ان، آی پی را تغییر داد. بدلیل وجود این مشکلات، همواره خطر از دست رفتن دارایی‌های کاربران ایرانی وجود دارد. پس راهکار جلوگیری از همچین اتفاقاتی چیست؟ صرافی‌های غیر متمرکز گزینه‌ی مناسبی برای کاربران است تا بتوانند به صورت آزادانه در دنیای ارزهای دیجیتال فعالیت کنند.
جهت شناخت بهتر این صرافی‌ها، ابتدا لازم است تا ایراد و مشکل صرافی‌های متمرکز را بشناسیم. با تحلیل صرافی‌های متمرکز، متوجه نیازمان به صرافی‌های غیرمتمرکز خواهیم شد. با ذخیره کردن دارایی‌های خود در صرافی‌های متمرکز، همواره احتمال از دست رفتن دارایی‌ها بر اثر هک و تحریم وجود دارد. البته احتمال وقوع همچین اتفاقی پایین است، اما به هرحال کمترین احتمالات را نیز همیشه باید در نظر گرفت.
به دلیل مدیریت صرافی‌های متمرکز توسط یک نهاد مرکزی، احتمال وقوع این مشکلات همواره وجود دارد. از جمله مشکلات احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمام دارایی‌های کاربران می‌تواند توسط صرافی سرقت شود.
- تحریم‌ها ممکن است باعث مسدود شدن حساب‌های شما شود. مشابه این اتفاق برای کاربران ایرانی صرافی بایننس و بیترکس افتاده است. احتمال وقوع این چنین مشکلات برای کاربران ایرانی بسیار زیاد است.
- احتمال هک شدن صرافی‌های متمرکز بسیار بالاست و بارها شاهد این موضوع بوده‌ایم.
- با دستکاری قیمت‌ها توسط صرافی، کاربران زیان خواهند دید. در زمان شیوع کرونا، شاهد دستکاری قیمت ارزها بوده‌ایم. طبق اطلاعات منتشر شده، صرافی Bitmex عمدا قیمت بیت کوین را نسبت به دیگر صرافی‌ها پایین‌تر آورده بود. این موضوع باعث لیکویید شدن عده‌ی زیادی از کاربران این صرافی شده بود.
در این تمام مشکلات موجود را مطرح نکرده‌ایم. اما می‌توان گفت مهم‌ترین موضوع در این رابطه، کنترل دارایی و سرمایه‌ی افراد، به صرافی واگذار می‌شود. این مسئله می‌تواند از جهات مختلف باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی شود.
مفهوم و کارکرد صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز به مفهوم غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال، معنا بخشیده و باعث افزایش امنیت کاربران شده است. تمام کدهای این نوع صرافی‌ها در دسترس عموم افراد می‌باشد و نوع کارکرد این صرافی‌ها قابل مشاهده است. فعالیت صرافی‌های غیر متمرکز، از طریق قراردادهای هوشمند می‌باشد. شما ابتدا لازم است وارد سایت شوید، سپس با اتصال کیف پول خود، شروع به خرید و فروش نمایید.
جهت فعالیت در این نوع صرافی‌ها، ابتدا باید میزان ارز دیجیتال مورد نظر خود را به آدرس قرارداد هوشمند صرافی منتقل کنید. صرافی‌های غیر متمرکز توسط هیچ سازمان یا نهادی کنترل نمی‌شوند و کارکردهای مختص به خود را دارند. تمام قوانین، طبق پروتکل‌های مشخص شده از قرارداد هوشمند انجام می‌شود. تمام افراد با هر ملیت و هر کشوری، می‌توانند از این صرافی‌ها استفاده کنند. تحریم و فشار دولت‌ها تاثیری در روند این صرافی‌ها ندارد.
صرافی‌های غیر متمرکز معروفی که وجود دارند شامل یونی سواپ، سوشی سواپ و کرو فایننس می‌باشد. البته در کنار ویژگی‌های مثبت، معایبی نیز در رابطه با این صرافی‌ها وجود دارد. معایب صرافی‌های غیر متمرکز شامل موارد زیر می‌باشد:
- کارمزد بالا
- ظاهر خسته کننده و ساده
- رابط کاربری نسبتا دشوار
- امکانات محدود و کم
- سرعت پایین در برخی موارد
نقاط قوت و مزایای صرافی غیر متمرکز چیست؟
قصد داریم در این قسمت، ویژگی‌ها و نقاط قوت صرافی‌های غیر متمرکز را در مقایسه با صرافی متمرکز مقایسه کنیم. با ما همراه باشید.
کنترل تمام دارایی‌ها
- صرافی‌های غیر متمرکز DEX دارایی‌های شما را بر خلاف صرافی‌های متمرکز، کنترل نمی‌کنند.
- دارایی‌ها توسط روش غیر متمرکز توسط کاربران یا نرم افزار خود صرافی، ذخیره می‌شوند.
- نهاد یا سازمانی برای کنترل این صرافی‌ها وجود ندارد.
- کنترل کامل دارایی‌ها در اختیار کاربران است.
- کاهش ریسک از دست رفتن دارایی کاربران
عدم نیاز به احراز هویت
تنها چیزی که جهت ورود و شروع فعالیت در صرافی غیر متمرکز نیاز دارید، فقط یک کیف پول ارز دیجیتال است. برخی از توسعه دهندگان صرافی‌های غیر متمرکز مدعی هستند که نرم‌افزار آن‌ها کاملا متن باز بوده و مسئولیتی در قبال کارها و فعالیتی که جامعه با پلتفرم انجام می‌دهد، قبول نمی‌کنند.
- عدم نیاز به احراز هویت
- عدم نیاز به مدارک شناسایی کاربر
- حفظ کامل حریم خصوصی افراد
امنیت بالا
صرافی‌های متمرکز در سال‌های اخیر بارها دچار هک شده‌اند. روزانه هکرها به دنبال راه‌های جدید جهت نفوذ به صرافی و سرقت دارایی کاربران می‌باشند. ویژگی‌های زیر باعث بالاتر رفتن امنیت صرافی‌های غیر متمرکز شده است:
- راه‌اندازی شدن صرافی متمرکز روی شبکه‌ای از کامپیوترها
- احتمال نفوذ بسیار پایین به شبکه‌ها
متن باز یا اپن سورس بودن
در صرافی‌های غیر متمرکز، عموما کدها به صورت اپن سورس در اختیار عموم افراد قرار می‌گیرد. دلیل وجود چنین قابلیتی، آگاهی تمام افراد از کارکرد صرافی به وسیله‌ی مطالعه‌ی کدها می‌باشد. پس می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین عوامل برای صرافی غیر متمرکز یا دکس‌ها، شفافیت می‌باشد. غیر از این، نمی‌توان به راحتی به یک دکس اعتماد کرد. زیرا این صرافی‌ها روند فعالیت مشخصی ندارند و ممکن است در قسمتی از کدها نوشته شده باشد : نسخه‌ای از کلید خصوصی هر کاربر کپی و ذخیره کن.
عدم محدودیت در خرید و فروش رمز ارز
یکی از نقاط قوت مهم صرافی غیر متمرکز چیست؟ هیچ سقفی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال در این صرافی‌ها وجود ندارد. در تعدادی از صرافی‌های متمرکز، در صورت عدم احراز هویت یا وریفای نکردن اکانت خود، سقف محدودی جهت برداشت کوین در روز دارید. اما در دکس‌ها این موضوع بی‌معنی است و شما با هیچگونه محدودیتی مواجه نیستید.
نقاط ضعف صرافی غیر متمرکز چیست؟
در کنار مزایایی که دکس‌ها دارند، معایبی نیز وجود دارد. در ادامه به توضیح این موارد می‌پردازیم.
عدم پذیرش توسط عموم مردم و کمبود نقدینگی
صرافی‌های غیر متمرکز مشهوری مانند یونی سواپ، با وجود اینکه حجم معاملات بالایی دارند، اما همچنان مثل صرافی‌های متمرکز محبوب نیستند. به دنبال این عدم محبوبیت، مشتریان آن‌ها کمتر و در نتیجه حجم نقدینگی و ترید پایین‌تری نیز دارند. همچنین، زمان تسویه‌ی تراکنش‌های انجام شده، طولانی‌تر می‌باشد.
ابزارهای معامله
حق انتخاب زیادی در این صرافی‌ها برای تریدرهای حرفه‌ای وجود ندارد. قابلیت‌های ترید حرفه‌ای و پیشرفته در این نوع صرافی‌ها وجود ندارد. در محیط صرافی غیر متمرکز، استفاده از سفارش‌های رایج و معاملات الگوریتمی، دشوار است.
عدم پشتیبانی از کاربران
در اکثر این صرافی‌ها، هیچ سرویس پشتیبانی یا کانالی جهت ارتباط بین مشتریان و صرافی وجود ندارد. پش تقریبا راهی برای پشتیبانی تراکنش‌ها و اکانت‌های کاربران وجود ندارد.
مقیاس پذیری کم
این صرافی‌های الگوی جدیدی در معاملات رمز ارزها فراهم کرده‌اند، اما روی بستر بلاک‌چین ایجاد شده‌اند و نقاط ضعفی مانند مقیاس پذیری کم دارند. این مشکل باعث می‌شود در صورتی که کاربران زیادی جهت فعالیت به صرافی وارد شوند، سایت قادر به پاسخگویی نباشد.
البته باید این نکته را گفت که این مسئله به صورت مستقیم مربوط به دکس‌ها نمی‌باشد. اگر شبکه‌های بلاک‌چین مشکل مقیاس پذیری را بتوانند حل کنند، در این صورت این مشکل در صرافی‌های غیر متمرکز نیز برطرف می‌شود. صرافی‌های غیر متمرکزی که روی بایننس اسمارت چین، پولکادات و ترون که شبکه‌های بلاک‌چین مقیاس پذیر هستند ایجاد شده‌اند، با مشکل مقیاس پذیری مواجه نیستند. اما بهرحال غیر متمرکز ماندن خود را قربانی این موضوع کرده‌اند.
کارمزدهای بالا
اگر بخواهید بدانید یکی از تفاوت‌های مهم بین صرافی متمرکز و صرافی غیر متمرکز چیست، باید بگوییم کارمزد بالا در دکس‌ها یکی از مهم‌ترین این تفاوت‌ها است. در صرافی‌های متمرکز، هیچ تراکنشی هنگام خرید و فروش روی شبکه بلاک‌چین صورت نمی‌گیرد، پس کارمزد شبکه وجود ندارد.
اما ماجر در یک دکس کاملا متفاوت است. به دلیل انجام تمام معاملات روی شبکه‌ی بلاک‌چین در این صرافی‌ها، علاوه بر کارمزد دکس در هر خرید و فروش، کارمزد شبکه نیز پرداخت می‌شود. این موضوع یکی از معایب بزرگ این نوع صرافی‌ها است. در صورتی که دکس روی شبکه‌ی اتریوم باشد، در مجموع باید ۲۰۰ دلار کارمزد، ۱۰۰ دلار خرید و ۱۰۰ دلار فروش، پرداخت کنید. پس اگر با سرمایه‌ی کم وارد این صرافی‌ها شوید، تقریبا تمام سرمایه‌ی شما صرف پرداخت کارمزد شبکه خواهد شد.
اما کارمزد در دکس بایننس یا دکس روی شبکه‌ی بایننس اسمارت چین، بسیار پایین‌تر نسبت به مورد بالا است. اما در هر حال کارمزد در این حالت نیز صفر نمی‌باشد. هر صرافی غیر متمرکز جدا از بحث شبکه‌ی بلاک‌چین، از کاربران خود یک کارمزد داخلی نیز دریافت می‌کنند. کارمزد داخلی عموما از کارمزد صرافی‌ها بسیار کمتر است. در مجموع، در یک صرافی متمرکز نسبت به یک صرافی متمرکز، کارمزد بسیار کمتر است.
تراکنش درون شبکه و بین چند شبکه‌ی بلاک‌چین
در صرافی‌های غیر متمرکز دو ویژگی برای مباحث فنی وجود دارد:
- مدیریت دارایی‌ها
- هماهنگ‌سازی سفارشات
تصدی دارایی‌ها، ذخیره‌سازی اطلاعات و انجام معاملات در ویژگی اول قابل ارائه است. ذخیره‌سازی اطلاعات دفتر سفارش و هماهنگ‌سازی سفارشات نیز در ویژگی دوم انجام می‌شود.
هر دو ویژگی توسط فناوری غیر متمرکز، با قراردادهای هوشمند داخل زنجیره پیاده سازی می‌شوند. جهت جلوگیری از سرقت و اختلاس، دارایی‌های کاربران به وسیله‌ی اسمارت کانترکت‌ها نگهداری می‌شوند. یدون قرآیندهای پیچیده و زمان‌بر، کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را برداشت کنند. جهت حذف خظر تقبل و کلاهبرداری، منطق هماهگ‌سازی سفارشات، توسط قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.
صرافی‌های غیرمتمرکز به لطف مزایای بلاک‌چین، آپ‌تایم زیاد دارند. به این معنی که میزان زمان آنلاین بودن سایت در طول یک سال، زیاد است. نود در هر لحظه آماده به ارائه‌ی خدمت است، پس انجام معاملات و ادامه‌ی هماهنگ‌سازی سفارشات تضمین می‌شود. کاربران در بدترین حالت برای انتقال دارایی‌ها به کیف پول و ادامه دادن معاملات متوقف شده، می‌توانند نود خود را اجرا کنند.
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم و کلیدی صرافی متمرکز و غیرمتمرکز، قابلیت پشتیبانی از معاملات چندین دارایی مختلف یا معاملات بین زنجیره‌ای است.
صرافی غیر متمرکز چطور کار می‌کند؟
تا اینجا متوجه شدیم که صرافی غیر متمرکز چیست. اکنون وقت آن رسیده است تا با نحوه‌ی عملکرد آن آشنا شویم.
صرافی‌ها از اجزای زیر تشکیل شده‌اند:
- رابط کاربری
- موتور معاملاتی و تطابقی، هسته‌ی مرکزی سیستم
- کیف پول دیجیتال
- نقدینگی
- سیستم مدیریت
هرکدام از این موارد از لحاظ فنی قابل پیاده‌سازی به صورت غیر متمرکز هستند، اما عموما اینکار در عمل منطقی نیست.
رابط کاربری
این قسمت، لایه‌ای است که به صورت پوسته تمام سیستم را می‌پوشاند. این لایه‌ی پوشاننده می‌تواند یک کلاینت موبایل، کلاینت وب، اپلیکیشن دسکتاپ و … باشد.
موتور معاملاتی و تطابقی
نیمی از این موتور بات معاملاتی، و نیمی دیگر دفتر سفارشات است. تمام ویژگی‌های تکنولوژی بلاک‌چین از لحاظ فنی در این بخش پیاده شده است. این کار در عمل ضرورتی ندارد، زیرا در صرافی‌های همتا به همتا P2P، قیمت در بازار مشخص شده است. در بلاک‌چین می‌توان آن‌ها را ضبط کرد اما برای تغییر گزینه‌ای وجود ندارد.
حال صرافی‌ای که امکان حذف و لغو سفارش قبلی خود در آن وجود ندارد را تصور کنید، قیمت‌ها مدام در حال تغییر هستند اما شما نمی‌توانید اری انجام دهید. به نظر شما این ویژگی می‌تواند مفید باشد؟ پاسخی برای آن وجود ندارد. به کار بردن این عملکرد از لحاظ تجربه کاربری، غیر منطقی است. می‌توان گفت از دلایل اصلی شکست خوردن این نوع صرافی‌ها در برابر صرافی‌های متمرکز، همین موضوع می تواند باشد.
نقدینگی
در صورتی که بخواهیم بدانیم یکی از معایب مهم صرافی غیر متمرکز چیست، به موضوع نقدینگی باید اشاره کنیم.
صرافی غیر متمرکز از سرویس استخر یا شخص ثالث، به دلیل خصوصیات این کیف پول‌ها، نمی‌تواند استفاده کند. مواردی مانند تامین کنندگان نقدینگی، بازارسازهای خودکار AWM یا به اشتراک گذاری نقدینگی با دیگران، در این نوع صرافی‌ها کاربرد ندارد. به دلیل اینکه فقط کاربران کنترل وجه را دارند، هیچ وجهی نیست که آن را بتوان انتقال داد. آیا به نظر شما راه حلی برای مشکل نقدینگی وجود دارد؟
همانطور که مطرح کردیم، بزرگ‌ترین مشکل در صرافی‌های غیر متمرکز، مشکل نقدینگی است و این موضوع به راحتی قابل حل شدن نیست. اما می‌توان با ایجاد یک صرافی ارز دیجیتال ترکیبی، این مشکل را برطرف کرد. بدین صورت، مسئولیت نقدینگی به عهده‌ی جزئی جدا می‌باشد. در صرافی‌های غیر متمرکز، استخرهای نقدینگی ارزهای دیجیتال، چنین کارکردی دارند.
سیستم مدیریت
این قابلیت نیازی ضروری است. تاریخچه معاملات، لیست کاربران ثبت شده، سیستم مالی و تراکنش‌ها برای کاربرانی که می‌خواهند بازگشت سرمایه‌ی آن‌ها به طور قابل توجهی باشد، ضروری است.
کوین و توکن‌ها
در صرافی غیر متمرکز می‌توان به ساده‌ترین شکل، توکن‌های جدید اضافه کرد. در صورتی که بخواهید روی شبکه‌ی اتریوم یک دکس راه‌اندازی کنید، تمام توکن‌های های ERC20 و حتی توکن‌های جدید، به طور اتوماتیک در صرافی جدید اضافه خواهند شد.
البته در مورد بلاک‌چین‌های دیگر نیز این موضوع صادق است. به صورت آنی تمام توکن‌ها و کوین‌های ایجاد شده توسط بلاک‌چین، روی سیستم شما قرار می‌گیرد.
کلام آخر
صرافی‌های غیرمتمرکز اول راه خود هستند و نباید انتظار خیلی بالایی از آن‌ها در این مدت زمان کوتاه که هنوز به بلوغ نرسیده‌اند داشت. صرافی‌های غیر متمرکز از امنیت بالایی نسبت به صرافی‌های متمرکز برخوردارند. البته امکانات، ظاهر و سادگی در استفاده از صرافی‌های متمرکز نسبت به صرافی‌های غیر متمرکز، بهتر است.
پس دلیل ایجاد صرافی غیر متمرکز چیست؟ می‌توان در یک جمله گفت که صرافی‌های غیر متمرکز، کنترل کامل دارایی‌ها را در دست کاربران قرار می‌دهند. هیچ سازمان یا شخصی نمی‌تواند شما را تحریم کند و از انجام معاملات باز دارد. این موضوع، مهم‌ترین ویژگی صرافی دکس است.
در هر حال این نوع صرافی راه درازی در پیش دارد و روز به روز بر پروژه‌های مرتبط با این حوزه، اضافه می‌شود.
