DPS چیست؟ (سود نقدی سهام)

معمولا فعالان بازار سرمایه در انتخاب سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری به دنبال خرید سهام شرکت‌هایی هستند که سود نقدی سهامشان قابل ملاحظه‌ باشد. سود سهام یک شرکت که به آن سود نقدی سهام یا  DPS  نیز گفته می‌شود، مبلغی است که شرکت‌ها در پایان هر سال مالی از محل سود محقق‌شده به سرمایه‌گذاران خود پرداخت می‌کنند. در این مطلب با هم بررسی خواهیم کرد که سود نقدی سهام یا DPS چیست؟ چگونه محاسبه می‌شود و نحوه دریافت آن توسط سهامداران چگونه است. هم‌چنین تفاوت آن را با EPS مرور می‌کنیم و تاثیر آن بر قیمت سهام و چشم‌انداز آینده شرکت را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

منظور از سود نقدی سهام یا DPS چیست؟

به طور کلی دو روش برای کسب سود در بورس وجود دارد. روش اول از طریق افزایش قیمت سهام و فروش آن است و روش دوم دریافت سود نقدی است که DPS بخشی از آن را شامل می‌شود.

سود نقدی سهام یا DPS که کوتاه‌شده‌ی عبارت  Dividend Per Share است، همان پرداخت نقدی به سهامداران است که از سود سالانه شرکت پرداخت می‌شود و به عبارت ساده‌تر سود نقدی همان سود تخصیص داده شده برای هر برگه سهام در پایان سال مالی می‌باشد.

این امکان برای سرمایه‌گذاران وجود دارد که سود را به صورت نقدی دریافت کنند یا آن را به صورت خودکار به منظور خرید سهام بیشتری در شرکت سرمایه‌گذاری نمایند که به آن سرمایه‌گذاری مجدد سود سهام (DRIP)  گفته می‌شود.

ذکر این نکته ضروری است که همه‌ی شرکت‌ها در پایان سال مالی میان سهامدارانشان سود تقسیم ‌نمی‌کنند، زیرا ممکن است شرکتی در یک سال مالی زیان‌ده باشد و یا این‌که مطابق با تصمیم مجمع عمومی در برخی سال‌ها سودی بین سهامداران تقسیم نگردد. این تصمیم با هدف جلوگیری از کاهش ارزش قیمتی هر سهم ناشی از پرداخت سود به سهامداران گرفته می‌شود. یعنی این امکان وجود دارد که یک شرکت در گذشته به طور مداوم درصدی از سود خود را به عنوان سود سهام پرداخت می‌کرده است، ولی در صورت رکود کسب ‌و کارش نسبت به کاهش پرداخت سود سهام اقدام کند.

البته با وجود این‌که سود نقدی سهام یا DPS ابزار اندازه‌گیری قدرت شرکت است و پرداخت سود سهام ثابت یا افزایش سود سهام معمولا از انتظارات مثبت برای رشد آینده‌ی شرکت، جذب سرمایه‌گذاران بیشتر و افزایش قیمت سهام خبر می‌دهد. ولی همیشه پرداخت یا عدم پرداخت DPS نشان‌دهنده‌ی عملکرد خوب یا بد شرکت نیست. چون برخی شرکت‌های بورسی در مجامع سالیانه خود نسبت به عدم پرداخت سود نقدی به سهامداران تصمیم می‌گیرند تا بتوانند تمام سود حاصل را در حساب اندوخته‌شان ذخیره کرده و از آن به منظور پیشبرد اهداف آینده استفاده کنند.

به عبارت دیگرDPS  می‌تواند به سرمایه‌گذاران نشان دهد که آیا یک شرکت با احتمال بالایی در آینده بازدهی را در قالب درآمد (از طریق سودهای منظم و قابل ملاحظه) ارائه می‌دهد یا بازدهی را از طریق رشدی ارائه می‌دهد که امیدوار است در آینده از طریق افزایش قیمت سهم کسب کند.

ساز و کار سود نقدی سهام یا DPS چیست؟

به منظور تعیین میزان درآمد دریافتی از سرمایه‌گذاری باید از روش تعیین DPS شرکت استفاده کرد. با توجه به این‌که معمولا پرداخت سود تقسیمی به صورت سالانه انجام می‌شود. برای محاسبه سود نقدی سهام یا  DPS  شرکت، لازم است مبلغ کل سود سهام پرداخت شده را بر تعداد کل سهام عادی منتشر شده تقسیم کرد که مطابق فرمول باید هر گونه سود ویژه را از مجموع سود سهام پرداخت شده کسر کرده و نتیجه را بر سهام برجسته تقسیم کرد.

به طور کلی سرمایه‌گذاران می‌توانند محاسبه‌ی سود نقدی سهام یا DPS یک شرکت را خودشان انجام دهند. اما به دلیل این‌که میزان سود توسط مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت مشخص می‌شود، می‌توان به منظور اطلاع از تصمیم مجمع، از اطلاعیه آن که چند روز قبل در سامانه کدال منتشر می‌شود استفاده کرده و از زمان برگزاری مجمع اطلاع حاصل نمود.

چگونه می‌توان سود نقدی سهام یا DPS را برآورد کرد؟

در صورتی که یک شرکت سابقه پرداخت درصد ثابتی از درآمد سالانه خود را به عنوان سود نقدی سهام داشته باشد، برآورد میزان DPS از طریق صورت سود و زیان آن امکان‌پذیر است. به این صورت که

– ابتدا باید تعداد سهام معوق را تعیین کرده و سپس درآمد خالص را بر تعداد سهام تقسیم نمود.

– در مرحله بعدی، پس از بررسی درصد تقسیم سودهای گذشته، لازم است به تخمین نسبت پرداخت یا نسبت سود تقسیمی اقدام نمود.

– در نهایت برآورد DPS از ضرب نسبت سود تقسیمی بر درآمد خالص هر سهم قابل انجام است.

منظور ازEPS  یا سود هر سهم چیست؟

یکی دیگر از معیارهای سرمایه‌گذاران به منظور ارزیابی قدرت یک شرکت و چشم‌انداز سودآوری آن در آینده سود هر سهم یاEPS  است که مخفف عبارت Earnings Per Share  می‌باشد و تخصیص سود هر سهم مشترک را در رابطه با کل سود شرکت اندازه‌گیری می‌کند. در واقع بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم می‌شود، همان سود نقدی سهام یا DPS است و همان‌گونه که بیان کردیم، سود سهام پرداخت شده به سهامداران را نسبت به کل درآمد خالص ایجاد شده توسط شرکت نشان می‌دهد.

سود نقدی سهام یا DPS  چه تفاوتی با EPS دارد؟

در حالی که هر دو سود هم DPS و EPS بازتاب سودآوری یک شرکت هستند، فقط DPS است که میزان درآمد سرمایه‌گذار از طریق پرداخت سود تقسیمی را ارائه می‌دهد.

سود نقدی سهام یا DPS چه چشم‌اندازی را به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد؟

دریافت و محاسبه DPS برای سرمایه‌گذارانی مفید است که هدفشان از سرمایه‌گذاری دریافت جریان ثابتی از نقدینگی از طریق دریافت سود تقسیمی ‌باشد. بنابراین شرکت‌های دارای DPS قابل اتکا یا رو به رشد در طی چند سال برای این نوع سرمایه‌گذاران جذاب خواهند بود.

البته همان‌گونه که گفتیم DPS پایین لزوما نباید موجب نگرانی‌ از سرمایه‌گذاری در شرکت شود. چون ممکن است به معنای سرمایه‌گذاری سود توسط شرکت در تحقیق و توسعه یا سایر زمینه‌های مربوط به رشد عملکرد باشد. از نظر تئوری، این انتخاب در آینده با افزایش قیمت سهام، سود بیشتری را به دنبال خواهد داشت.

سود نقدی سهام یا DPS به چه سهامدارانی پرداخت می‌شود؟

سود نقدی سهام یا DPS به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت، سهام شرکت را خریداری کرده و در واقع مالکیت آن را داشته باشند. یعنی تفاوتی ندارد سهامدار، چند روز قبل از تشکیل مجمع، سهام شرکت را خریداری کرده باشد یا چند روز پس از تخصیص سود، سهام خود را به فروش برساند.

نحوه اطلاع از مقدار سود نقدی سهام و روش پرداخت آن چگونه است؟

اطلاع از روش پرداخت سود نقدی سالیانه سهام شرکت مورد نظر به دو روش ممکن است.

– تماس با بخش مربوط به امور سهام شرکت

– مراجعه به سایت کدال

اگر مراجعه به سایت کدال را برای دریافت اطلاعات مورد نظر خود انتخاب می‌کنید، باید پس از ورود به سایت و کلیک روی قسمت «جست و جوی اطلاعیه»، نماد بورسی شرکت را در فیلد مربوطه نوشته و اطلاعیه‌ی «زمانبندی پرداخت سود» را انتخاب نمایید. در نهایت با جستجوی اطلاعیه‌ها در پایین فرم، هر گونه اطلاعیه‌ای از طرف شرکت نشان داده می‌شود و نحوه دریافت سود نیز در اطلاعیه، ذکر شده است.

برای اطلاع از میزان پرداخت سود نقدی یا DPS نیز لازم است ضمن مراجعه به سایت کدال و جست و جوی نماد شرکت، اطلاعیه مربوط به خلاصه تصمیمات مجمع عمومی سالیانه آن شرکت را که حاوی اطلاعاتی در مورد  DPS و EPS سال مالی پیشین است را بررسی کنید. رقم DPS در جدول «میزان سود» قابل مشاهده می‌باشد.

مهلت قانونی پرداخت سود نقدی سهام یا DPS چه زمانی است؟

مطابق با قانون تجارت، کلیه‌ی شرکت‌هایی که DPS آن‌ها مشخص شده و تقسیم سود در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب شود، باید حداکثر طی مدت زمان 8 ماه پس از برگزاری مجمع عمومی عادی، سود نقدی را به سهامداران پرداخت کنند.

نکته مهم قابل ذکر در اینجا این است که پس از اعلام برگزاری مجمع عمومی سالیانه، نماد بورسی در سایت TSETMC  به حالت متوقف در آمده و در آن زمان امکان فروش و خرید سهام شرکت مذکور وجود ندارد. ولی پس از برگزاری مجمع و مشخص شدن میزان سود، سهامداران می‌توانند ضمن اطمینان از تخصیص سود نقدی سهام خود، به فروش سهام آن شرکت اقدام نمایند.

سهامداران چگونه می‌توانند سود نقدی سهام یا DPS را دریافت کنند؟

نحوه پرداخت سود نقدی سهام با در نظر گرفتن تعداد سهام سرمایه‌گذاران توسط خود شرکت تعیین می‌شود. برخی شرکت‌ها به روش مراجعه حضوری سهامدار به بانک برای دریافت سود عمل می‌کنند که در این روش  سهامدار باید با در دست داشتن کد بورسی و کارت ملی خود به یکی از شعب بانک علام شده توسط شرکت مراجعه کند. روش دیگر هم واریز سود به حساب سهامدار توسط شرکت است که نیاز به ارسال اطلاعات بانکی توسط سهامدار برای شرکت دارد.

البته اخیرا با فعال شدن سامانه سجام، بیشتر شرکت‎ها به واریز سود نقدی از طریق سامانه سجام به حساب سهامداران اقدام می‌کنند.

آیا پرداخت سود نقدی سهام یا DPS بر قیمت سهام تاثیر دارد؟

بله. به این صورت که پس از تصویب پرداخت سود نقدی در مجمع یک شرکت، نماد شرکت پس از ممنوعیت، مجددا بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی شده و میزان سود تقسیمی تایید شده در مجمع، از قیمت سهم کسر می‌گردد. به این ترتیب قیمت سهم در زمان بازگشایی برابر با قیمت روز قبل از مجمع منهای سود تقسیم شده خواهد بود. البته فراموش نکنید که قیمت می‌تواند تحت تاثیر عرضه و تقاضا نیز با افزایش یا کاهش مواجه شود.

سخن نهایی

همان‌گونه که گفتیم، سود نقدی سهام یا DPS یک شاخص مهم برای سرمایه‌گذاران است. به دلیل این‌که مبلغ پرداختی توسط شرکت به سهامداران تحت عنوان سود سهام، مستقیما به درآمد سهامداران تبدیل می‌شود. بنابراین DPS روشن‌ترین عددی است که یک سرمایه‌گذار می‌تواند از آن به منظور محاسبه سود سهام در بورس برای سرمایه گذاری بلندمدت و هم‌چنین به منظور پیش‌بینی بازدهی شرکت در آینده از آن استفاده کند.

لطفا تجربیات خود را در مورد اینکه DPS چیست، و روش های دریافت سود سهام را در بخش نظرات ثروت آفرین بنویسید.